“Ik was tijdens mijn examenopdracht veel tijd kwijt aan het uitzoeken van de juiste beplanting. Nu merk ik dat ik steeds meer parate kennis heb over welke planten wel en welke minder verstandig zijn om te gebruiken op een bepaalde plek"

‍
Irma Jansen rondde in 2021 de opleiding Tuinarchitectuur af bij de OntwerpAcademie en startte aansluitend met de cursus Plantenkennis. In een serie interviews vertellen (oud-)studenten over de inhoud van de lessen en hun plannen voor de toekomst. “Als tuinontwerper is het essentieel dat je weet welke beplanting je het beste kunt kiezen om het beeld te krijgen dat je voor ogen staat.”

‍
"In november 2019 startte ik met de opleiding Tuinarchitectuur. Kort daarvoor had ik besloten een dag minder te gaan werken en was binnen de school waar ik met veel plezier werk, geswitcht van afdelingsleider onderbouw naar docent Onderzoek  & Ontwerpen. Ik had weer behoefte aan werken vanuit vormgeving en was toe aan nieuwe dingen leren. Mijn oorspronkelijke studie is een kunstvakopleiding, ik was acht jaar docent handvaardigheid en kunstgeschiedenis. Daarnaast ontwikkelde ik door de jaren heen steeds meer liefde voor groen en tuinieren. In het weekend zit ik altijd wel ergens in een tuin te prutsen, heerlijk vind ik dat. Dus toen ik na wat zoeken op internet bij de OntwerpAcademie las over Tuinarchitectuur, leek me dit precies wat ik zocht. Ook sprak me de instroommogelijkheid aan waardoor de klassen bestaan uit zeer gemotiveerde studenten met heel verschillende achtergronden.

Een nieuwe wereld

En, het bleek een schot in de roos. Aan de ene kant de overlap met mijn interesses en aan de andere kant alsof er een nieuwe wereld werd geopend. De opleiding, de manier van lesgeven, de ecologische basis en de verrassende invalshoeken – het levert naar mijn idee echt iets anders op dan de doorsnee groenopleiding. Wat ik bijvoorbeeld prettig vond was dat er in de les ook beeldend kunstenaars en niet-groenontwerpers als inspiratiebronnen werden aangehaald. Ook het in de klas bespreken van elkaars werk, heeft me veel gebracht. Een originele opdracht waar ik regelmatig aan terugdenk is waarbij we tuinmaterialen gingen fotograferen op het terrein van TuinVisie in Utrecht. Van die stapels tegels en gebundeld tuinhout maakten we vervolgens een uitsnede die we als basis gebruikten voor een tuinontwerp. Een echte ‘Dolf-opdracht’ en heel inspirerend. 

De opleiding Tuinarchitectuur ben ik heel onbevangen gestart. Ik dacht: ik ga gewoon beginnen en kijk wat het me brengt. Halverwege bleek ik het zó leuk te vinden dat ik voorzichtig serieuzere plannen begon te maken. Omdat ik daarnaast sowieso graag mijn kennis over planten wilde uitbreiden en uitdiepen, besloot ik na Tuinarchitectuur gelijk verder te gaan met Plantenkennis. Je kunt als liefhebber een hoop opzoeken op internet, maar een gedegen cursus is wel even wat anders. Bovendien is het essentieel als tuinontwerper dat je weet welke beplanting je het beste kunt kiezen om het beeld te krijgen dat je voor ogen staat. Ik ben nog niet eens halverwege, maar nu al merk ik dat ik steeds meer parate kennis heb over wat wel en wat niet verstandig is om te gebruiken op een bepaalde plek voor een specifiek ontwerp.

Wuivende grassen

Goed aan de cursus vind ik hoe de opbouw van de lessen samenhangt met wat er op dat moment in die periode interessant is om te zien. Beide docenten hebben ontzettend veel kennis en de toepasbaarheid is altijd hun uitgangspunt. Het is wel aanpoten omdat de docenten veel laten zien en behandelen. Voor mij werkt het ’t beste mij goed voor te bereiden, anders gaat er teveel langs me heen. De aansluitende bezoekjes aan Greenlink in Hazerswoude-Dorp en andere kwekerijen vind ik een heel fijne aanvulling. Zo zie je ruimtelijke effecten van de planten die we in de lessen bespreken. Ook hier gaat het weer om de toepasbaarheid. Zo waren we op een winderige novemberdag op bezoek bij een grassenkwekerij en ervaarde ik concreet het effect van wuivende grassen in verschillende kleuren.

Blikken vasthouden met goed ontwerp

Vorig jaar hakte ik de knoop door en besloot echt aan de slag te gaan als zelfstandig tuinontwerper. En deze maand heb ik mijn eerste eigen tuinontwerp opgeleverd! Wat voor mij bovenaan staat als ik met een ontwerp begin? In eerste instantie de wensen van de klant. Het is hún tuin, zij moeten zich er gelukkig in voelen. Vervolgens is het leuk als ik de opdrachtgever kan meenemen of als we samen kunnen toewerken naar een verrassend ontwerp waar schoonheid van de beplanting en een goede compositie de meeste nadruk krijgen. Tegelijkertijd, een tuin waar je je in de meest vreemde bochten moet wringen om je fiets in de berging te kunnen zetten… dát vind ik niet sterk. Binnen een tuinontwerp moet je altijd rekening houden met de gebruiksfuncties. Tja en wat ik wil meegeven aan een ontwerp?” Lachend: “Het zou wel heel leuk zijn als mijn tuinontwerp het zou winnen van Netflix. Je kunt toch beter afgeleid zijn door wuivende bamboe dan een matige serie op televisie? Hoe mooi is het als je blikken kunt vasthouden met iets dat goed is ontworpen?

Het bewerkstelligen van een groene verandering rondom iemands woning is altijd geweldig. Dat je van een kleine patiotuin met vurenhouten schuttingen, driefietsen en een konijnenhok een aangename plek kunt maken met groen, kleur en het liefst ook geur, geeft op zijn minst voldoening. Maar het meest aantrekkelijke voor mij is dat je boven een plattegrond met potloden en geknipte vormen kan schuiven tot je iets nieuws hebt wat je in je gedachten al kunt voorstellen. En dan het liefst ook nog in drie of vier varianten. Dát vind ik het allerleukste aan het ontwerpvak. Als ik denk aan een (ontwerp)droom voor de toekomst, lijkt me een binnentuin van een bungalow of schoolgebouw heel gaaf om te doen. Een tuin ontwerpen waar je op uitkijkt vanuit diverse ruimtes.”

www.irmajansentuinontwerp.nl

‍