Op 22 mei was er op Appeltern een hovenierscafe, georganiseerd door het Vakblad de Hovenier. Er werd geanimeerd over de 6 stellingen die hieronder staan.  

Ik kan het niet laten hieronder mijn eigen mening te geven omdat wij regelmatig benaderd worden door hoveniers die met het idee rondlopen een cursus of een opleiding te beginnen.  

1.  Klant is koning versus ecologische verantwoordelijkheid
Stelling: "Hoveniers moeten primair de wensen van de klant volgen, ook als dit ten koste gaat van ecologische en klimaatadaptieve principes."

Het een sluit het ander niet uit. Natuurlijk is het zaak naar de consument te luisteren omdat je daarmee ook een betere inschatting kan maken waar de consument staat, wat zijn/haar motieven zijn en dus hoe je je advies daarop af kan stemmen. Tegelijkertijd is een tuin beperkt in haar afmetingen en dus beperkt in wat er technisch en praktisch gezien kan. Klimaatadaptieve en ecologische ingrepen worden in sterke mate bepaald door afmeting en schaal van de tuin. Soms is het zaak onze definitie over wat nu precies ecologisch is te definiëren en af te stemmen met de consument. Een wadi of een groendakje maken de tuin nog niet per se ecologisch. Groenprofessionals hebben de taak het ecologisch maximaal haalbare uit elke klus te halen met behoud van een tevreden consument. Groenprofessionals hebben de taak om de consument uit te leggen wat wel en niet kan en vooral waarom niet. De hoogte van het ‘plafond’ van de consument is hierbij maatgevend.

Mijn idee: Groenprofessionals nemen hun ecologische verantwoordelijkheid als uitgangspunt binnen de gegeven kaders van de tuin in een zo optimaal mogelijke afstemming met de wensen van de consument.

2. De rol van de hovenier als ecoloog
Stelling: "Hoveniers hebben de plicht om proactief ecologische tuinontwerpen en biodiversiteit te bevorderen, zelfs als dit afwijkt van de expliciete wensen van de klant.”

Vakmatig, moreel en ethisch gezien vind ik dat juist hoveniers - vakmensen die zich professioneel met groen in buitenruimtes bezig houden - als beroepsgroep de (zorg)plicht hebben om al het mogelijke te doen om biodiversiteit en ecologie te bevorderen. Tegelijkertijd wil je de consument ‘in de boot’ houden. Ook hier geldt dat het een het ander niet hoeft uit te sluiten. Groen professionals zijn er in getraind de wensen van de klant ‘te lezen’. Neem tuinontwerpers die er hun vak van gemaakt hebben om wensen van opdrachtgevers te vertalen naar aantrekkelijke groene buitenruimtes waarbij rekening gehouden wordt met de groeiplaats omstandigheden. Met goede alternatieven blijken expliciete wensen minder expliciet te zijn dan ze op het eerste gezicht leken. Het behoort tot de basis competentie van een tuinontwerper om de ‘ontwerpruimte’ bij de consument te vinden. Bekwame groenprofessionals komen er altijd uit.

3. Balans tussen esthetiek en functionaliteit
Stelling: "De esthetische waarde van een tuin moet even belangrijk zijn als de functionaliteit ervan in het bijdragen aan biodiversiteit en klimaatadaptatie.”  

Of een buitenruimte esthetisch is is een subjectief begrip. Elke buitenruimte - dus ook een tuin - zou ruimtelijk gezien goed in elkaar moeten zitten. Dat is het werk van ontwerpers en hoveniers samen. De ruimtelijke opbouw en functionaliteit zijn op elkaar betrokken. Soms volgt de vorm uit de functie. Tuinen of buitenruimtes die niet functioneren zijn slechte tuinen nog los van de vraag of het esthetisch is. Ook hier sluiten esthetiek, functionaliteit en de ecologische baten elkaar niet uit.

Elke situatie is uniek en heeft zijn specifieke kansen en bedreigingen.

4. Educatie en advies als onderdeel van hovenierswerk
Stelling: "Het is essentieel dat hoveniers hun klanten actief adviseren en onderwijzen over het belang van ecologische en klimaatbewuste tuininrichting.”

Het is essentieel dat hoveniers maar ook ontwerpers de consumenten professioneel adviseren. Dat betekent dat de consument ook gewezen moet worden op de onmogelijkheden en/of de consequenties van bepaalde handelingen. Vakmensen ‘lezen’ de consument op de goede manier en weten de juiste (kleine) stappen te zetten die haalbaar zijn binnen de gegeven omstandigheden.

Vooral voor hoveniers is een schone taak weggelegd om met toereikende kennis de consument goed te adviseren. Zij zijn degene die de meeste en intensieve klantencontacten maken. Kennis is onontbeerlijk en groene kennis zal gezien de klimatologische ontwikkelingen alleen maar belangrijker worden.

5.  Toekomstige vaardigheden van hoveniers
Stelling: "Toekomstige hoveniers moeten niet alleen getraind zijn in traditionele tuinbouwvaardigheden, maar ook uitgebreide kennis hebben van ecologie en klimaatadaptieve technieken.”

Het gaat hoveniers helpen als zij bekend zijn met de basisprincipes van de ecologie en de plaats van de tuin in dat ecologische proces. De wetenschap dat een tuin altijd in ontwikkeling is en dat de staat van de tuin een momentopname is is een belangrijk inzicht. Het is belangrijk voor hoveniers het verband te begrijpen tussen de inrichting van de tuin en de onderhoudskosten en de ontwikkeling van de tuin in de toekomst.

Hoveniers zijn ook de professionals waarvan je mag verwachten dat ze beschikken over veel materialen kennis. De uitgebreide wereld van dode en levende materialen kenmerkt het hoveniersvak. Hoveniers zijn de professionals die bij uitstek schitteren in de toepassing van materialen en hoe die materialen zich gedragen door de jaren heen.

 6.      Commercieel versus milieu-ethisch handelen
Stelling: "Het commerciële succes van een hoveniersbedrijf moet niet ten koste gaan van milieu-ethische overwegingen; duurzaamheid moet altijd voorop staan!"

Het blind volgen van trends staat duurzaamheid per definitie in de weg. Dat is de ene kant. De andere kant is dat je als hovenier een klus zou mislopen omdat je de opdracht te ecologisch aanvliegt. Ook dat is niet gewenst. Het gaat er bij elke opdracht om een goede balans te vinden. Soms ligt de balans meer naar het ecologische en bij een andere klus ligt de nadruk meer op trends. Het is de ondernemer die zijn/haar afwegingen maakt. Groenprofessionals die zich duidelijk profileren trekken in theorie de juiste opdrachtgevers aan. Bij de start van een bedrijf ligt dit ingewikkelder omdat de schoorsteen moet roken.

Samenvattend:

1. Kennis is onontbeerlijk voor een goede uitoefening en advisering van het vak. Voor hoveniers geldt dat voor materialenkennis en de toepassing er van elementair is. Onderwijs, educatie, bij- en nascholing zijn actueler dan ooit.

2. De hovenier is degene die het meest in contact komt met de consument en de consument aan de basis al kan voorzien van goede adviezen. Een goed advies is ook weten waar je kracht ligt en wanneer het beter is een specialist in te roepen. Op dit vlak weten hoveniers en ontwerpers elkaar steeds beter te vinden.

3. Communicatie vaardig zijn betekent dat je de consument echt helpt, dat het waarom achter de beslissingen uitgelegd wordt en dat er gedaan wordt wat er beloofd is. Het houdt ook in dat de hovenier goed kan invoelen welke stappen er genomen moeten worden en vooral hoe groot de stappen moeten zijn. De consument ‘opvoeden’ en bewust maken liggen hieraan ten grondslag.

Lees ook:  
Tuinontwerpers hebben een zekere verantwoordelijkheid als het gaat over duurzaamheid in relatie tot tuinontwerpen.

Loslaten van trends is duurzaam.

Het belang van onderwijs.

Samenwerken voor een toekomstbestendigen winstverwachting.

Hovenier en ondernemer Thijs Beirnaert: met visie, vakkennis en een concept, maak je een ontwerp dat echt waarde heeft.

Tips en inspiratie voor een klimaatbestendige stad.

Wim Vanhees: “Ik zie tuinen als belangrijke levensvatbare biotopen”.

Heb je ideeën of suggesties? Laat het ons weten via studentenzaken@ontwerpacademie.nl of meldt het op OA-Connect.

Wil je op de hoogte blijven?
Wordt dan lid van onze community OA-connect.

Vergeet onze socials niet:
‍LinkedIn | Facebook | Instagram

‍