In het Hemelvaartweekend, van woensdag 25 t/m zondag 29 mei, trekken we er met onze SchetsKeet op uit naar de prachtige Historische Buitenplaats Den Alerdinck. Onze bestemming? Gardenista! Hét groenfestival voor tuinontwerpers, hoveniers, kwekers, moestuinierders, kunstenaars, studenten en tuinliefhebbers – voor iedereen met liefde voor een groene leefomgeving. Met trots maken onze (oud-)studenten Tuinarchitectuur en Plantenkennis onderdeel uit van het programma en bieden festivalbezoekers een schetssessie aan als opstart voor een nieuw tuinontwerp. Maar hoe is de samenwerking met Gardenista eigenlijk ontstaan? En wat is het idee achter de schetssessies? Vijf vragen aan Dolf Houtman, oprichter en directeur van de OntwerpAcademie, over dit unieke concept.
‍

Binnen de OntwerpAcademie zijn er veel mensen elke dag bezig dat prachtige - en belangrijke - vak over het voetlicht te krijgen en over te brengen op studenten, met als doel kundige en creatieve groenambassadeurs af te leveren. Hoe groener we de wereld met elkaar maken, hoe beter! - Dolf Houtman, oprichter en ontwerpdocent OntwerpAcademie

‍
1 Hoe is de samenwerking met Gardenista ontstaan?‍

In 2020 stonden we voor de tweede keer met onze studenten op de consumentenbeurs TuinIdee. Het was een razend succes. De stand – echt fantastisch opgebouwd en ingericht door de beursorganisatie – was de drukstbezochte. Kort na de beurs sprak ik met Wilma Walenberg [bestuurslid Groe&Bloei en medeorganisator Gardenista] en waren we het snel eens: in samenwerking met vakbeurzen en festivals als Gardenista krijgen studenten de mogelijkheid om hun vaardigheden te oefenen in de praktijk. Toen kwam Covid en moesten we pas op de plaats maken. Direct na het bericht dat de coronamaatregelen werden losgelaten, hebben we de afspraken met Gardenista weer opgepakt.
‍

‍
2 Wat is het idee achter de SchetsKeet?

We willen onze studenten veel trainingsmogelijkheden bieden. Ontwerpen is een ambacht waarbij het belangrijk is om veel ‘meters’ te maken. Het vak leer je voor de helft tijdens de fysieke lessen, daarnaast is het belangrijk om veel te schetsen, te onderzoeken en te experimenteren. Met deSchetsKeet gaan we letterlijk de boer op: Tuinontwerpers on Tour. Naast onze aanwezigheid op beurzen en groene evenementen, haken we aan bij actuele thema’s als hittestress, CO2 en waterbeheer. Gemeenten doen er veel aan om burgers en consumenten bewuster te maken en aan te zetten tot het vergroenen van de tuin. Denk aan ‘tegelwippen’, ‘tegel er uit groen er in’ en ‘Steenbreek’. Mooie acties waar wij graag bij betrokken zijn om bewoners een stap verder te brengen met een doordacht ontwerp of advies. Wat we willen voorkomen is dat de tegelweer terug komt omdat de actie voor de bewoner toch wat te abrupt was. Duurzaamheid begint met een doordacht plan. Ook dit zijn waardevolle trainingsmogelijkheden voor onze studenten.

‍
Het aanbieden van schets- en adviessessies is een activiteit waar alle betrokkenen baat bij hebben. Allereerst de student zelf, die zijn of haar vaardigheden kan ontwikkelen en toetsen. Daarnaast de organisatie met wie we samenwerken en die weet dat de OntwerpAcademie studenten en kennis levert. En uiteraard ook de particulier, die op een laagdrempelige manier gebruik kan maken van de kennis en vaardigheden van studenten in opleiding of net afgestudeerden. De hoop is natuurlijk dat het gesprek een vervolg krijgt. ‘Neem vooral je visitekaartje mee,’ zeggen we ook altijd, want wie weet komt er een concrete opdracht uit voort. Studenten beginnen zo ‘spelenderwijs’ met het starten van een eigenontwerp praktijk.

3 Wat kunnen Gardenistabezoekers concreet verwachten van een schetssessie?

Dat hangt helemaal van het gesprek en de bezoeker af. Het zijn korte sessies van 20 tot 30 minuten, het gaat er vooral om de tuineigenaar op weg te helpen. Heel vaak lukt het om te ordenen, prioriteiten aan te brengen en op basis daarvan de grote lijn uit te zetten. Aan de hand van schetsen kan de student de (on)mogelijkheden laten zien of de ruimtelijke effecten van de wensen. Ter voorbereiding op de schetssessie is het belangrijk dat de bezoeker een eenvoudig plattegrondje meeneemt van de tuin, met daarop de afmetingen. En een paar foto’s van de huidige tuin en de woning. De rest gaat eigenlijk altijd vanzelf. Studenten leren op deze manier ook met beperkte informatie om te gaan en zich een voorstelling te maken van de ruimtelijke kant van tuin en woning.
‍

4 Wat geef je studenten mee om van de schetssessie een echt waardevolle ervaring te maken?

Waar het wat mij betreft om gaat is dat de studenten leren om vooral te doen. ‘Blijf niet in je hoofd zitten’, zeg ik altijd, onderneem actie. Ontwerpers zijn onderzoekers, ontwerpers zijn professionals die er in getraind zijn om iets negatiefs of lelijks om te buigen naar kansen. En dat kan natuurlijk met iedere buitenruimte, ook met pleinen, parken en andere openbare plekken. Ik probeer studenten te laten kijken in hun eigen omgeving en kansen te ontdekken. Die instelling, die creativiteit wil ik voeden. Waarom zou je bijvoorbeeld niet een praatje maken met een tuineigenaar als je ziet dat de vijver verkeerd is aangelegd of als er te grote of te kleine bomen in staan? Het gaat er om dat studenten zichzelf vragen leren stellen over wat ze zien. Niet blijven hangen in iets wat lelijk is maar zichzelf de vraag stellen welke potenties de plek heeft. Dat is niet alleen leuk, zo ontwikkelen ze ook een (meer) ondernemende houding, wat weer van belang is voor het eventueel starten van een eigen bedrijf.

5 Waar kijk je zelf vooral naar uit tijdens Gardenista?

Wat ik elke keer weer fantastisch vind om te zien is dat gemotiveerde studenten in gesprek zijn met consumenten en druk doende ideeën en schetsen op papier te zetten. Ik word daar echt heel blij van. En ook trots. Trots op de studenten én op onze docenten en ondersteunende collega’s achter de schermen.

Tuin op de schop of ken je iemand die een groenere tuin wil, maar niet weet hoe?

Je vindt de SchetsKeet op de Lage Weide bij de Postzegeltuintjes. Meld je voor tuinadvies aan op de site van Gardenista, of loop spontaan langs voor koffie en een praatje, we staan je graag te woord!