‘Een helder concept is de basis voor een logisch en samenhangend ontwerp, een ontwerp dat trends overstijgt, een ontwerp dat een leven lang meegaat.’ Studenten Tuinarchitectuur kunnen deze zin dromen :-). Maar, hoe kom je tot een concept? Waar begin je? Hoe pak je het aan? Jennie Schuiling meldde zich aan voor een StageProject met precies die wens: extra ervaring opdoen in het gehele proces van conceptontwikkeling. Stagecoördinator Peter Kroesen koppelde haar aan een uitdagend project in Klarenbeek.

Maak een inrichtingsplan voor de buitenruimte rondom de woning uit 1875, rekening houdend met de andere objecten op het terrein. Dat was globaal de vraag van de opdrachtgevers. Peter Kroesen: “Jennie en ik gingen samen kijken op locatie en ontdekten rondom het monumentale pand van de voormalige boerderij een tuinontwerp  uit die tijd: in de Engelse landschapsstijl en oorspronkelijk symmetrisch opgebouwd. Met dat gegeven dook Jennie in de cultuurhistorische achtergrond van het gebied."

‍
Analyse

Jennie: “Uit bronnenonderzoek leerde ik dat in het gebied tussen Apeldoorn en Klarenbeek tot 1871 het laatste Nederlandse oerbos lag, het Beekbergerwoud. Het gebied werd in dat jaar aangekocht door een particulier en ontgonnen, met als doel er een agrarisch bedrijf te beginnen. In mijn presentatie ga ik vrij uitgebreid in op de historie van zowel het landschap als op de ontstaansgeschiedenis van het huidige perceel. Qua landschap is het interessant te weten dat het gebied - met de oorspronkelijke natte moerasbossen - is drooggelegd door de aanleg van afwateringssloten en dat de eerste eigenaar de bodem liet egaliseren ten behoeve van weiland.”

In haar presentatie schrijft Jennie: 'Karakteristiek voor de huidige situatie zijn vooral de uitgestrekte graslanden met verspreid liggende bebouwing, afgewisseld met kleine bossen en houtsingels. Waar nu de weilanden liggen, lagen voorheen vochtige heidegronden en hooilanden. Een directe verwijzing naar de ontginning is de rechtlijnige verkavelingsstructuur en het slotenstelsel.'‍

‍
Bouwstijl

De voormalige ontginningsboerderij is samen met de drie achterliggende schuren een gemeentelijk monument en vormen samen een historisch geheel. De boerderij is gebouwd in eclectische stijl met classicistische elementen. Jennie: “Opvallend is dat de boerderij ‘los’ van de schuren staat, gebruikelijker is namelijk dat woning en schuren een geheel zijn, met een voor- en achterhuis. Van de buurman hoorde ik dat er vroeger een grote serre aan de boerderij was gebouwd en dat er twee inritten waren aan de voorzijde, in de vorm van een maan. Een aannemelijk verhaal omdat er op diezelfde plek ook nu een taxushaag staat in de vorm van een (halve) maan, die eindigt vlak bij de sloot en de erfgrens met de buurman. Naast de inrit van de buren ligt een verlaagde inrit met duiker. Er is dus eerder een inrit op die plek geweest.”

Peter: “Jennie heeft heel zorgvuldig onderzoek gedaan en gezocht naar de genius loci: het verhaal van de plek. Daardoor vond zij de basis voor haar ontwerp zoals zij in haar presentatie zo mooi beschrijft."

‍
'De boerderij in eclectische bouwstijl, de geschiedenis van het boerenerf in het algemeen en die van dit perceel in het bijzonder, geven een goede basis om het ontwerp voor de voortuin te baseren op de landschapsstijl, eventueel in combinatie met formele of moderne elementen. De wens voor de nieuw aan te leggen in-/uitrit is meegenomen in het programma van eisen voor de inrichting van het perceel.'

Peter: “Omdat de huidige situatie niet meer symmetrisch is en verdeeld in verschillende kleinere kavels, was het lastig om het ontwikkelde concept te vertalen naar het uiteindelijke tuinontwerp. Maar Jennie is daar heel goed in geslaagd: in de vormentaal van de Engelse landschapsstijl heeft ze een moderne versie gemaakt die perfect rekening houdt met de nieuwe situatie. Haar tuinontwerp benadrukt de ‘geest van de plek’, het geheel ademt de stijl van eind 19de eeuw.”